Euskera 2. gaia

EUSKARA (2.GAIA)

GRAMATIKA.

        Izena :Pertsonak, animaliak, landareak, sentimenduak, gauzak              aipatzeko erabiltzen dugun hitza.

MOTAK:

BIZIDUNAK :pertsonak eta animaliak aipatzeko.( ama, txakurra…)

BIZIGABEAK: beste guztiak eta landareak (etxe)

BEREZIAK :pertsona , gauza, lekua… adierazteko. Mugatzaile barik. Letra larriekin idazten dira.

ARRUNTAK: Multzo bateko pertsonak, gauzak, lekuak.....adierazteko. Letra xeheekin idazten dira.

ZENBAKARRIAK: Zenbatu daitezkeenak.

ZENBAKAITZAK: Ezin direnak zenbatu. NEURGARRIAK: Neur        

                                                                  daitezke (litro bat ur)

                                                                  NEURGAITZAK: Ezin

                                                                  dira neurtu (denbora

                                                                  luzea)

LEXIKOA

SINONIMOAK:

Elezahar=kondaira

Apain= dotore

Kutsu= aire

Bihi= ale

Landarearekin zerikusia duten hitzak: sastraka, ale, erne, txertatu, hazi, kimu.

Antonimoak:

Haritza: sendoa (antonimoa: ahula)

Arrosa: ederra  (antonimoa: zatarra)

Zumea : biguna (antonimoa:gogorra)

Orbela : makala (antonimoa: mardula)

LORATU  hitzaren beste esanahi batzuk: ugaldu, loretan jarri, pilota parabola eginez jaurti.

ATZIZKIAK: -ondo, -di ala –ti

Mahatsa:             mahasti                        mahatsondo

Banana:              bananadi                      bananondo

Arana:                 arandi                           aranondo

Gaztaina:            gaztainadi                    gaztainondo

Intxaurra:           intxaurdi                      intxaurrondo

Pinu:                   pinudi                

Lizarra:               lizardi                          

Artea:                 artadi

Urkia:                  urkidi

Haritza:              harizti

ESAMOLDEAK

“Haritz eroriari orok egur” : besteen zoritzarretik etekina atera nahi dugunean.

“Arbolak, bizi deno, baduke itzala” : esperantza ez da inoiz galdu behar.

“Irakasle hori sasijakintsua da”: ez daki ematen duen beste.